صنایع الکترونیک شیراز

صنایع الکترونیک ایران (به اختصار: صاایران) شرکت دولتی صنایع الکترونیک، اپتیک، تجهیزات مخابراتی و تجهیزات پزشکی ایرانی وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که در سال ۱۳۵۱ توسط دکتر ابوالفتح اردلان در شیراز تأسیس شد.

اغلب تولیدات الکتریکی، اپتیکی و مخابراتی صنایع نظامی مانند ساخت رادارها، قطعات الکترونیکی پهپاد، قطعات الکتریکی و الکترونیکی خودرو، تجهیزات پزشکی یا ماهواره امید مرتبط به این شرکت بوده‌است. صاایران دارای ۶ زیرمجموعه است که می‌توان به شرکت صنایع الکترونیک شیراز (صاشیراز)، صنایع قطعات الکترونیک ایران (صقا)، صنایع اپتیک (اپتیک اصفهان)، انستیتو صاایران (ایزایران) و صما از آن جمله‌اند. هم‌اکنون دریادار امیر رستگاری مدیرعاملی صاایران را برعهده دارد.

در سال ۱۳۵۱ که کارهای الکترونیک در ارتش زیاد شده بود ولی مدیریت یکپارچه ای نداشت. ابوالفتح اردلان که مهندس الکترونیک و معاون طرح نیروی دریایی شاهنشاهی بود طرحی به شاه ارائه می‌کند مبنی بر تشکیل یک شرکت صنایع الکترونیک ایرانی که مورد قبول شاه قرار می‌گیرد و اردلان بعنوان مدیر عامل شرکت مستقر می‌شود. مهم‌ترین هدف شرکت تولید محصولات کاملاً بومی با طراحی داخلی مطابق با نیازهای کشور بود.

به این ترتیب شرکت صنایع الکترونیک ایران در سال ۱۳۵۱–۱۹۷۲ با ایده دکتر ابوالفتح اردلان از مهندسین نیروی دریایی با تأیید شخص محمد رضا شاه و سرمایه‌گذاری اولیه دولت ایران ایجاد شد. این شرکت اولین مؤسسه ای بود که اقدام به استخدام متخصصین از همه ملیتها از بهترین دانشگاه‌های دنیا می‌کرد و حقوقهایی در حد شرکتهای معتبر دنیا به آنها پرداخت می‌کرد. با این روش شرکت نه تنها متخصصین ایرانی مقیم خارج بلکه متخصصین خارجی را نیز جذب می‌کرد و برای اولین بار بود که کشور ایران محل جذب متخصصین جهانی شده بود.

هدف اردلان ایجاد یک شرکت در سطح بهترین شرکتهای دنیا بود که محصولاتی با طراحی بومی تولید کند و بتواند با شرکتهایی مثل هیوز -موتورولا -هیولت پاکارد و وستینگهاوس رقابت کند. برای همین از دانشگاه‌های معتبر دنیا بازدید می‌کرد و دانشجویان را به شرکت خود جذب می‌کرد و با حقوق‌های رقابتی به ایران میاورد.

ترمینالهای هوشمندی که صاایران در دهه هفتاد میلادی تولید می‌کرد دارای پردازنده داخلی بودند و پس از چند سال در اوایل دهه ۱۹۸۰ همین نسل از ترمینالها تبدیل به اولین رایانه‌های شخصی شدند و روانه بازار گردیدند.

در سال ۱۳۵۷ این شرکت ۳ هزار کارمند داشت که شامل ۸۵۶ نفر پرسنل بالای لیسانس و ۴۵۰ نفر تحصیلکرده خارج از کشور از ملیتهای گوناگون بود.